صالح محمدرحیمی: شهریار فوتبال ایران تیمی را تحویل گرفت که در روز پایانی لیگ شانزدهم و تنها با اختلاف ۲ امتیاز نسبت به تیم سیاه‌جامگان از سقوط به لیگ‌یک گریخت.
در آغاز هفدهمین دوره لیگ‌برتر بودجه تیم فوتبال سایپا نسبت به فصل قبل به میزان چشمگیری کاهش یافت. به این ترتیب علی دایی به ناچار بر این مبنا پایه‌های تیمی را بنا نهاد که در میان غول‌های متمول فوتبال باشگاهی ایران موفق به کسب سهیمه حضور در لیگ قهرمانان‌آسیا شد. گروه خودروسازی سایپا طی ۲ فصلی که آقای‌گل جهان فوتبال هدایت نارنجی‌پوشان را بر عهده داشت، ۴ مدیر عوض کرد. مشکلات مالی در مقاطع زمانی مختلف به شدت تیم فوتبال سایپا را آزار داد. اما مانند همیشه هرچه‌قدر علی دایی را در منگنه مشکلات قرار دادند، او با عزم و اراده مثال‌‍‌زدنی‌اش از پس روز‌های سخت برآمد و حاصل آن نیز به گواهی آرشیو لیگ‌هفدهم مشخص است.
لیگ‌هجدهم، اما برای سایپا و علی دایی با سختی‌های بیشتری نسبت به فصل پیش از آن آغاز شد. علی قلی‌زاده که با وجود سال‌ها حضور در سایپا به اندازه یک فصلی که زیر نظر علی دایی کار کرد به چشم نیامده بود، به تیم‌ملی دعوت شد. مهدی ترابی نیز همین مسیر را طی کرد و پس از درخشش در تیم تحت هدایت علی دایی، مورد توجه سرمربی وقت تیم‌ملی قرار گرفت و پس از آن نیز به تصمیم مستقیم برانکو ایوانکوویچ به پرسپولیس پیوست. برای شروع دومین فصل، بسیاری از نفرات مدنظر علی دایی به دلیل عدم توافق با باشگاه جذب نشدند. آن‌هایی هم که یا جدید جذب شدند یا از فصل قبل قرارداد داشتند، برای ثبت قرارداد به دلیل شکایت طلبکاران از باشگاه، سازمان لیگ مجوز ثبت قرارداد بازیکنان و مربیان تیم فوتبال سایپا را صادر نمی‌کرد. این ماجرا در زمان ورود سایپا به لیگ قهرمانان‌آسیا جنبه قاره‌ای پیدا کرد. بازیکنان سابق این تیم که از باشگاه سایپا به ای‌اف‌سی شکایت کرده بودند، مانع صدور مجوز حرفه‌ای‌گری برای این مجموعه شدند.
در لیگ‌هجدهم سایپا یکی از ارزان‌ترین تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها بود. ارزان و درگیر با مشکلات ریز و درشت. اشتباهات داوری از بیرون و عدم پرداختی‌های به موقع و منظم از داخل؛ شکایت طلبکاران قدیمی، مشکلاتی در قبال تعهدات مالی نسبت به آژانس‌های هواپیمایی و هتل‌ها و اماکن ورزشی مورد استفاده تیم مثل استخرها، خرابی زمین تمرین باشگاه و خانه به دوش شدن تیم برای تمرین در زمین‌های مختلف در سطح تهران، همه و همه در کنار هم دست به دست هم دادند تا حرکت رو به جلوی این تیم را با دشواری‌های مختلف مواجه سازند. حتی اواسط نیم‌فصل دوم بود که یکی از بازیکنان سابق سایپا حکم توقیف اموال باشگاه را گرفت و به این ترتیب اتوبوس اختصاصی تیم بلااستفاده در محل باشگاه خاک می‌خورد. نکته جالب در خصوص باشگاه سایپا با ذکر مختصری از نابسامانی‌های مدیریتی آن، دریافت تندیس ملی باشگاه‌داری در ایران است! باشگاهی که در تأمین برخی نیاز‌های اولیه و ابتدایی تیم فوتبال خود با معتا جایی که در مواردی مانند هزینه صدور ویزای ۳ بازیکن برای سفر به قطر و بازی برابر تیم ثروتمند الریان قطر ۱۵۰۰ دلار و عمل جراحی رضا اسدی در امارات، علی دایی ۵۳ هزار درهم از طرف خودش پرداخت کرد تا خللی در امور جاری تیم به وجود نیاید. دست آخر نیز نتیجه تمام این صبوری‌ها این شد که پس از پیروزی خارج از خانه برابر ذوب‌آهن، زمانی که علی دایی در دفاع از حقوق شرعی و قانونی بازیکنانش در نشست خبری از مسئولان باشگاه و گروه خودروسازی سایپا انتقاد کرد، حکم به برکناری وی و جایگزینی ابراهیم صادقی دادند. این در حالی بود که سایپا تنها ۳ بازی تا پایان فصل در پیش داشت و این قطع همکاری با علی دایی به هیچ وجه با دلایل فنی همراه نبود.
در ۳ بازی باقی‌مانده با هدایت ابراهیم صادقی، سایپا در خانه یک بر صفر مغلوب پدیده شد. ۸ بازیکن ترکیب اولیه نفراتی بودند که با نظر مستقیم علی دایی جذب شده و دیگر نفرات نیز بازیکنانی بودند که توسط ایشان از تیم‌های جوانان و امید به تیم بزرگسالان اضافه و در ۲۷ هفته قبل نیز مورد استفاده قرار گرفته بودند. در بازی دوم در اهواز سایپا موفق شد ۲ بر یک استقلال خوزستان سقوط کرده به لیگ‌یک را با حضور ۶ بازیکن جذب شده توسط علی دایی در ترکیب اصلی شکست دهد. در بازی پایانی نیز نارنجی‌پوشان در خانه میزبان صنعت‌نفت آبادان بودند که ۳ بر صفر متحمل شکست شدند. در این بازی نیز ۶ بازیکن اصلی از نفراتی بودند که توسط علی دایی به سایپا پیوسته و جوانانی که آقای‌گل جهان از پایه‌های سایپا مورد اعتماد قرار داده و از آن‌ها در بازی‌های مختلف استفاده کرده بود.
جانشین علی دایی در کادرفنی سایپا یکی از خوش‌نام‌ترین و بااخلاق‌ترین بازیکنان تاریخ باشگاه سایپا و فوتبال ایران بود. ابراهیم صادقی که پرورش یافته پایه‌های پرسپولیس با سابقه حضور در جمع بزرگسالان این تیم را داشت، ۱۷ سال یار وفادار نارنجی‌پوشان بود. او که در سال آخر بازیگری‌اش در سایپای حسین فرکی کمتر به بازی گرفته می‌شد، در پایان لیگ‌شانزدهم از فوتبال خداحافظی کرد و در لیگ‌هفدهم با موافقت علی دایی به عنوان مربی روی نیمکت هدایت این تیم نشست.
ابراهیم صادقی در لیگ‌ششم با وجود حضور علی دایی در سایپا به پیشنهاد ورنر لورانت در یک جلسه ۳ نفره به عنوان کاپیتان سایپا ادامه فعالیت داد. حتی پس از رفتن مربی آلمانی و زمانی که به پیشنهاد سیدمهرداد هاشمی، مدیرعامل وقت باشگاه، علی دایی به عنوان بازیکن-مربی سایپا را تا قهرمانی در ششمین دورۀ لیگ‌برتر هدایت کرد، باز این هافبک‌دفاعی خوش‌فکر بود که بازوبند کاپیتانی را بر بازو بست. ابراهیم صادقی در زمان امیر قلعه‌نوعی به تیم‌ملی دعوت شد، اما در هیچ بازی رسمی به میدان نرفت. اما با حضور علی دایی به عنوان سرمربی تیم‌ملی در ۱۵ بازی فرصت حضور در مستطیل سبز را پیدا کرد و برابر امارات تنها گل ملی رسمی خود را نیز به ثمر رساند. با تمام این اوصاف و تمام ابراز ارادت‌های ابراهیم صادقی نسبت به علی دایی در گذشت‌های نه‌چندان دور، نمی‌دانیم چه مسائلی در سایپا پس از تغییر و تحولات اخیر کادرفنی این تیم روی داده است که برخی معادلات اخلاقی و معرفتی از مسیر خود خارج شدند!
در نشست خبری پس از دیدار سایپا مقابل صنعت نفت آبادان در هفته پایانی لیگ برتر، سرمربی جوان نارنجی‌پوشان عنوان می‌کند که با هماهنگی مدیریت باشگاه سایپا در ۳ هفته پایانی لیگ فرصت را برای میدان دادن به نفرات جوان‌تر و با انگیزه‌تر غنیمت دانستم و همین طور که دیدید در این بازی با ۲ بازیکن ۱۹ ساله و یک بازیکن ۲۰ ساله دیدار مقابل صنعت نفت را آغاز کردیم و حتی بازیکن ۱۸ ساله (حسین نخودکار) هم به میدان آمد.
امیرحسین حسین‌زاده، سیدابوالفضل جلالی و رضا جعفری همگی در زمان حضور علی دایی تجربه و فرصت بازی در لیگ‌برتر با پیراهن سایپا را به دست آورده بودند. حسین نخودکار نیز در اولین بازی این فصل سایپا برابر سپیدرود توسط علی دایی به بازی آمد تا لقب «جوان‌ترین بازیکن ادوار لیگ‌برتر» را به نام خود ثبت کند. تنها تغییر جدی ابراهیم صادقی در ترکیب اصلی سایپا نسبت به زمان علی دایی، استفاده از روزبه شاه‌علی‌دوست، کاپیتان بااخلاق و بی‌حاشیه این تیم بود که در این ۳ بازی از ابتدا در ترکیب قرار گرفت. گفتنی این که روزبه شاه‌علی‌دست توسط علی دایی جذب سایپا شده بود. حالا این که یک سرمربی جوان که در ابتدای این راه پرمشغله و پردردسر است، می‌گوید که برای بهره‌گیری از جوانان تیمش با مدیریت باشگاه (نه با کمیته‌فنی و نه با افراد صاحب‌نظر در امورفنی و پیشکسوتان به نام سایپا) هماهنگی صورت داده، موردی است که ابراهیم صادقی می‌تواند پاسخ‌گوی آن باشد. اما این‌که چطور شد نفراتی که علی دایی از پایه‌های سایپا به جمع بزرگسالان آورد و با همان جسارت همیشگی خود ریسک استفاده از جوانان کم‌تجربه را به جان خرید، به نام دیگران ثبت می‌شود، به نظر دور از اخلاق حرفه‌ای‌گری به نظر می‌رسد.
چه کسی است در این فوتبال ایران که منکر کشف و معرفی استعداد‌های جوان و باآتیه توسط علی دایی به فوتبال ملی و باشگاهی کشورمان باشد؟ و ه کسی به اندازۀ او این قدرت و شهامت را از خود نشان داده است؟
روزبه شاه‌علی‌دوست، امین منوچهری، میلاد زنیدپور، کریم انصاری‌فر، نادر هوشیار و تورج رجایی در سایپا. امید عالیشاه، مهرداد کفشگری و علی حیدری در راه‌آهن. محمد عباس‌زاده، مهدی طارمی و احمد نورالهی در پرسپولیس، فرشید باقری و جلال‌الدین علی‌محمدی در صبا. رضا اسدی، رضا علیاری، آرش رضاوند و محمد دانشگر در نفت تهران؛ که همگی توسط علی دایی در این تیم‌ها بیشترین فرصت برای به نمایش گذاشتن توانایی‌های فنی خود را به دست آوردند و پس از درخشش جذب تیم‌های بزرگ ایران و خارج از کشور شدند. به این فهرست در سایپای ۲ فصل اخیر نام‌هایی همچون حسین اکبرمنادی، حسین کامیاب، رضا جعفری، محمدرضا سلطانی‌مهر، محمد سلیمانی، حسین نخودکار، سیدابوالفضل جلالی، امیرحسین حسین‌زاده، امید دوره و … را اضافه کنید که توسط علی دایی از تیم‌های جوانان و امید سایپا به تیم بزرگسالان فراخوانده شدند و مورد استفاده نیز قرار گرفتند.
منظور از نگارش این مطلب زیر سوأل بردن توانمندی‌های کسی در جهت حمایت از برند جهانی ورزش و فوتبال ایران نبوده و نگارنده چنین هدفی را دنبال نمی‌کند. غرض تنها تکرار مکررات بود. این که حرمت و شأن بزرگان ورزش و فوتبال ما تحت هر شرایطی حفظ شود و اقدامات و خدمات‌شان به دلایل غیرورزشی مخدوش نگردد. هر تیم ورزشی از ایران به هرجای دنیا رفت و هر شخصیت معروف ورزشی جهان که به ایران آمد یا با ایرانی‌ها در جایی برخورد کرد، پس از شنیدن نام ایران، نام علی دایی را به عنوان شناخته‌شده‌ترین چهره ورزش و فوتبال این آب و خاک بر زبان آورده است. در استقبال از روسای فیفا چه سپ بلاتر و چه جیانی اینفانتینو، مسئولان ورزش علی دایی را به همکاری دعوت کردند. در مراسم‌های بین‌المللی مختلف در سطح دنیا و آسیا مثل مراسم قرعه‌کشی یا بازی افتتاحیه جام‌جهانی و جام ملتهایآسیا، این علی دایی است که به عنوان نخستین نام از ایران در صدر فهرست برگزارکنندگان قرار می‌گیرد. در دیالوگی به یاد ماندنی از فیلم کمال الملک، زنده‌یاد استاد جمشید مشایخی در نقش کمال الملک خطاب به شاه قاجار که رفتاری دور از شأن و منزلت استاد با وی داشتند، می‌گوید: همه جای دنیا ده‌ها مثل من دارند و هر یک را بیشتر از دیگری قدر می‌دانند. اما شما چه کردید با این یک نفر که برای این درب‌خانه بی‌آبرو، آبرو خرید.
برای حفظ حرمت جایگاه و شخصیت علی دایی و فراموش نکردن خدماتی که به فوتبال ملی و باشگاهی ایران کرده است، نیازی نیست حتما آدم‌های ورزشی باشیم. برای پاس‌داشت خدمات مردی که کاندید تصدی پست وزارت ورزش پیش از محمود گودرزی، نصرالله سجادی و مسعود سلطانی‌فر در دولت یازدهم بوده، شخصیت‌های سیاسی نیز می‌توانند جور شخصیت‌های ورزشی را بکشند.
